Khó thu hồi nợ bảo hiểm xã hội từ khởi kiện

Khó thu hồi nợ bảo hiểm xã hội từ khởi kiện

Thùy Dung

Nộp BHXH tại cơ quan BHXH TPHCM - Ảnh minh họa: TBKTSG Online.

(TBKTSG Online) - Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, đến nay các tỉnh, thành phố trên cả nước đã khởi kiện 1.825 doanh nghiệp nợ đọng BHXH với số tiền nợ lên đến gần 1.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, việc khởi kiện để thu hồi nợ không hề đơn giản và để tránh tình trạng nợ đọng này, cần phải nâng mức hình phạt đối với các doanh nghiệp chây ì.

Theo báo cáo mới nhất của BHXH Việt Nam, tính đến hết tháng 11, tổng số nợ BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) trên cả nước là 10.569 tỉ đồng, tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm 2012. Trong đó, số nợ BHXH có tỷ trọng lớn nhất, đạt xấp xỉ 7.750 tỉ đồng, tăng 16% so với năm ngoái.

Nợ BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tính đến hết tháng 11 cũng lần lượt đạt khoảng 2.900 tỉ đồng và 552 tỉ đồng. Riêng ngân sách các địa phương nợ 252,5 tỉ đồng.

Trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, ông Nguyễn Đức Lành, Phó giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai cho hay, các doanh nghiệp nợ BHXH trên địa bàn tỉnh chủ yếu là các doanh nghiệp thi công cơ sở hạ tầng sử dụng ngân sách nhà nước.

"Các doanh nghiệp này giải thích, họ nợ BHXH vì không được ngân sách nhà nước thanh toán các công trình sau khi thi công nên việc kiện các doanh nghiệp này ra tòa rất khó khăn", ông Lành nói.

Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thuần túy hoặc xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Lào Cai nợ BHXH rất ít và hầu như đã thanh toán đầy đủ trong dịp cuối năm này.

Từ đầu năm tới nay, thành phố Hà Nội đã phải dùng nhiều biện pháp để đòi nợ BHXH từ các doanh nghiệp. Trong đó có biện pháp kiện các doanh nghiệp này ra tòa. Tuy nhiên, số tiền thu về cũng không đáng kể.

Phát biểu tại hội thảo về nợ BHXH diễn ra cuối tháng 9, bà Huỳnh Thị Mai Phương, Phó giám đốc BHXH thành phố Hà Nội cho hay, nợ BHXH trên địa bàn thành phố ngày càng tăng về cả số đơn vị, số lao động và số tiền. Nếu như năm 2010, số nợ BHXH là 555 tỉ đồng, chiếm 6% số phải thu thì đến năm 2012, số nợ này là 1.803 tỉ đồng, gấp hơn 3 lần năm 2010, chiếm 11% số phải thu. Riêng 6 tháng đầu năm 2013, số nợ BHXH trên địa bàn Hà Nội đã hơn 1.878 tỉ đồng.

Từ đầu năm 2010 đến hết tháng 9 năm nay, BHXH thành phố Hà Nội đã khởi kiện ra tòa án 152 đơn vị với tổng số tiền nợ tại thời điểm khởi kiện là hơn 187 tỉ đồng. Tuy nhiên, sau khi tòa án tiến hành xét xử thì số tiền thu về cũng không nhiều, chỉ 43,176 tỉ đồng, đạt 23% số phải thu.

Tại buổi họp báo của BHXH Việt Nam diễn ra chiều ngày 24-12, ông Mai Đức Thắng, Phó trưởng ban thu của BHXH Việt Nam cho hay việc kiện các doanh nghiệp nợ BHXH còn gặp nhiều khó khăn do đây là loại án mới nên nhiều tòa án địa phương xử lý án chậm khiến cho việc thu hồi nợ còn thấp.

Hơn nữa, sau khi khởi kiện thành công, nhiều doanh nghiệp cũng không còn tiền để thực hiện quyết định của tòa án do làm ăn thua lỗ.

Tình trạng nợ BHXH đang có chiều hướng gia tăng ở hầu hết các tỉnh thành trên cả nước, ngoài nguyên nhân do kinh tế khó khăn, theo bà Đỗ Thị Xuân Phương, Phó giám đốc BHXH Việt Nam, nguyên nhân của tình trạng này là các chế tài xử phạt chưa đủ mạnh nên kết quả thu được sau khi có biên bản kiểm tra chưa cao. Hơn nữa, việc chiếm dụng quỹ BHXH đơn giản hơn nhiều so với việc đi vay ngân hàng như không cần giấy tờ, không cần thế chấp...nên dù lãi suất ngân hàng đã giảm bằng với mức phạt chậm nộp BHXH nhưng tình trạng chậm nộp vẫn gia tăng.

Cuối tháng 8 vừa qua, Chính phủ đã ra Nghị định 95/2012/NĐ-CP, trong đó có quy định phạt theo tỷ lệ từ 18-20% tổng số tiền phải đóng BHXH nhưng mức phạt tối đa chỉ dừng lại ở con số 75 triệu đồng. Theo nhiều chuyên gia trong ngành, đây là mức phạt không đủ sức răn đe.

Ông Nguyễn Tiến Tùng, Phó chánh thanh tra Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho hay, bộ đang đề xuất ngoài việc tăng mức lãi chậm đóng BHXH lên 2 hoặc 3 lần mức lãi của hoạt động đầu tư từ quỹ BHXH, trong dự thảo Luật BHXH cần có phương án đưa hành vi cố tình nợ BHXH của chủ doanh nghiệp là hành vi cấu thành tội phạm hình sự. Đây cũng là đề xuất mà phía BHXH Việt Nam đưa ra trong nhiều buổi họp về các biện pháp thu hồi nợ BHXH diễn ra gần đây.

Từ khoá: giám đốc kiện ra tòa bảo hiểm bão bảo hiểm xã hội doanh nghiệp bảo hiểm thất nghiệp doanh nghiệp sản xuất bhxh nguyễn tiến tùng khởi kiện việt nam lao động gia khó khăn